در ابتدا باید بدانیم که دلیل مراجعه ما به کلینیک اعصاب و روان چیست ؟ بدین منظور در این مقاله به توضیح کلی بیماری های اعصاب و روان، انواع و علائم آنها می پردازیم.
تعریف اختلال روانی
منظور از اختلال روانی به طور قطعی این نیست که حتما شخص باید دیوانه یا روانی باشد تا به روانشناس مراجعه کند. همه انسان ها در زندگی با مواردی از قبیل؛ افسردگی، گوشه گیری، غم، خشم، اضطراب و … مواجه خواهند شد. این مسئله کاملا طبیعی است و برای هر فرد میزان شدت متفاوتی دارد که باید توسط روانشناس در مرکز روانشناسی ارزیابی شود.
بیماری های اعصاب به چه دلایلی شکل می گیرد؟
- انحراف از هنجارهای اجتماعی
هر جامعه شرایط و ضوابط خاص خود را دارا می باشد. افرادی که در این جامعه زندگی می کنند طبیعتا باید به این هنجارها احترام گذاشته و طبق آنها رفتار کنند و هرگونه عملی که مطابق این قوانین نباشد نابهنجاری به شمار می رود. یک کلینیک اعصاب و روان می تواند شما را در این مسیر مشاوره دهد. در نظر داشته باشید که روانشناسی آموزش گروهی می تواند شما را در این مسیر راهنمایی کند.
البته باید در نظر داشته باشیم که صرفا این نابهنجاری ممکن است برای این جامعه باشد و در جامعه دیگر این موضوع ناهنجاری به شمار نرود. به طور مثال: در یک جامعه مدل لباس خاصی نابهنجاری به شمار می رود این نوع پوشش مورد قبول نیست اما در جامعه دیگر این موضوع مورد قبول است و هیچ منعی ندارد.
- نا انطباقی بودن رفتار
بسیاری از دانشمندان فعال در زمینه علوم اعصاب و روان به جای اینکه تمرکز روی هنجارهای یک جامعه داشته باشند، انحراف و ناهنجاری را زمانی ملاک قرار می دهند که شخص دچار مشکل در زندگی شخصی شود و یا اینکه تاثیر بسزایی بر عملکرد شخص در محیط کار یا گروه اجتماعی خاصی بگذارد. در نظر داشته باشید که از روانشناسی آموزش گروهی در این زمینه استفاده کنید.
بنابراین این نوع رفتارها از سمت شخص دچار اختلال باید مورد بررسی قرار بگیرد و اگر پیامدهایی برای وی و یا جامعه داشته باشد می تواند رفع گردد تا بهبود عملکرد برای وی را به ارمغان بیاورد. به طور مثال: اگر شخصی در محیط های شلوغ تر دچار ترس، اضطراب شود نمی تواند در محیط کاری و تحصیلی و … نتیجه مطلوب را بدست بیاورد.
- پریشانی شخصی
در بعضی موارد مشاهده می شود که شخص دچار اختلال روانی نیست و صرفا اضطراب و ترس و وحشت به وجود آمده ناشی از بی اشتهایی، بی خوابی و همچین مواردی است. به این نوع وضعیت پریشانی شخصی می گویند. به طور مثال: شخصی که در جامعه ناهنجاری دارد ممکن است از نظر روانشناسان مشکل اختلال روانی نداشته باشد. بلکه باید در نظر بگیریم که این نابهنجاری در زندگی شخصی فرد اختلال به وجود نیاورده است یا اینکه در جامعه تاثیر بدی گذاشته باشد.
اختلال روانی به معنی برهم خوردن شناخت، نظم هیجانی یا رفتاری فرد است. این موضوع تشکیل شده از بد کارکردی فرآیندهای زیستی، روانی و رشدی است که در فرد به وجود آمده است. اختلالات روانی معمولا با کم توانی فرد در برخورد با مسائلی از قبیل محیط کاری یا جامعه به وجود می آید. با مراجعه به یک کلینیک اعصاب و روان می توانید این اختلالات را از بین ببرید.
بیماری های اعصاب و روان
بیماری های اعصاب و روان می تواند انواع مختلفی داشته باشد که ما در زیر به چند مورد اصلی آنها اشاره می کنیم:
- افسردگی
تعریف افسردگی را می توان حالت ناشی از غم و اندوه و ناامیدی بیان کرد. این مورد از بیماری های اعصاب و روان امروزه در بیشتر افراد به شیوه های مختلف دیده می شود. میزان شدت آن در هر فرد متفاوت است؛ افسردگی خفیف، تقریبا بین تمامی انسان ها رایج است هر شخص در یک مدت زمان خاصی در زندگی دچار افسردگی خفیف می شود اما افسردگی شدید که برای فرد خاصی اتفاق می افتد معمولا باعث از کار افتادن و ناامیدی شدیدی برای فرد می شود که در نتیجه شخص نمی تواند به مسائل مختلف زندگی خود رسیدگی کند و دچار مشکل می شود.
امروزه، دانشمندان گونه‌های مختلف از این بیماری را شناسایی کرده‌اند. افسردگی مزمن، افسردگی پس از زایمان، افسردگی روانی یا سایکوتیک و اختلالات عاطفی فصلی از انواع شایع افسردگی هستند. بنابر گزارش انجمن ملی بیماری‌های روان، نشانه‌های افسردگی از کاهش اشتها گرفته تا نبود تمرکز، کمبود انرژی، احساس ناامیدی و حتی در مواقعی احساس درد جسمانی متغیر هستند. درمان‌های رایج از فردی به فرد دیگر باتوجه‌به نشانه‌های دیده‌شده متفاوت خواهد بود. روش درمانی جامع شامل تیمی حرفه‌ای از روان‌پزشکان و مشاوران است. تشخیص به‌موقع نشانه‌های اختلال از تشدید بیماری جلوگیری می‌کند و بخت موفقیت درمان را افزایش می‌دهد.
توجه داشته باشید که در افسردگی اگر درمان نیاز به دارو داشته باشد فرد باید به روانپزشک مراجعه کند و دارو برای شخص تجویز شود. استفاده از داروهای اعصاب و روان بدون تجویز پزشک بسیار خطرناک است.
- اضطراب و استرس
موسسه ملی سلامت روان اضطراب را استرس و مجموعه ای از ترس ها تعریف می کند، این بیماری شخص بیمار را رها نمی کند تا زمانی که اختلال در عملکرد و زندگی شخص به وجود بیاید. رایج‌ترین اختلال «اضطراب فراگیر» است. علایم این بیماری واکنش‌های مختلفی مانند نبود تمرکز، احساس خستگی مفرط، زودرنجی، تپش قلب و احساس تشویش است. اضطراب و استرس هم مانند افسردگی می تواند با دارو و مشاوره درمان شود.
- اختلال خورد و خوراک
شروع این سندروم ممکن است دوران کودکی یا بزرگسالی اتفاق افتاده باشد. این اختلال دلایل مختلفی می تواند داشته باشد داشتن سابقه ی اضافه وزن یا کمبود وزن، در معرض انتقاد شدید کلامی یا فیزیکی قرار گرفتن از جمله مواردی است که می توان به آنها اشاره کرد. به طور کلی این موضوع به غذا و وزن مربوط می شود که شخص دچار اختلال کم اشتهایی و پرخوری عصبی (بولیمیا) می شود.
- سوءمصرف موادمخدر
استفاده از مواد مخدر یا به زبان عامه «اعتیاد» اختلالی است که فرد در دنیایی از قمار و افراط در نوشیدن یا مصرف مواد مخدر غرق می شود و کنترل خود را از دست داده و از راهی برای رسیدن به مواد مورد نظر استفاده می کند. تصمیم گیری های عاقلانه نمی تواند انجام دهد و به هشدار ها توجه نمی کند. از جمله موادی که امروزه افراد به آن ها اعتیاد پیدا می کنند می توان به؛ ماری جوانا، قرص های دارویی، هروئین، کوکائین، الکل و … اشاره کرد. البته امروزه در دنیای مدرن اعتیادهای مختلف دیگری هم وجود دارد. به طور مثال: اعتیاد به شبکه های اجتماعی و اینترنت هم می توان جزو این دسته حساب کرد.
در مواجهه با معضل اعتیاد راهکارهای مختلفی وجود دارد اما به طور کلی می توان آن را به دو دسته تقسیم کرد.
- روش سم زدایی
- روش دارو درمانی
در روش سم زدایی باید فرد معتاد به مدت مشخصی در مرکز ترک اعتیاد یا کلینیک اعصاب و روان بستری شود که در این مدت زمان سم حاصل از مواد مصرف شده از بدن وی با کمک افراد در این مرکز و کنترل و نظارت آن ها از بین می رود و شخص بعد از گذراندن این دوره می تواند به شرایط عادی زندگی برگردد.
در روش دارو درمانی نیز شخص باید با کنترل و نظارت پزشک داروی تجویز شده از سمت پزشک را مصرف کند تا به مرور جایگزین مواد مصرف شده بشود و در ادامه با زمان بندی دکتر مصرف این دارو نیز قطع شود و شخص می تواند به زندگی خود برگردد.
- اختلال کم توجهی و اختلال نقص توجه (بیش فعالی)
اختلال کمبود توجه (ADD) و اختلال بیش فعالی یا نقص توجه (ADHD) از جمله مواردی هستند که ممکن است در کودکی یا هر زمان دیگری در شخص به وجود بیایند. نداشتن تمرکز و توجه‌نکردن و احساس بی‌قراری و پریشان‌حواسی علائم اختلال کم‌توجهی است. نشانه‌های اختلال نقص توجه یا بیش‌فعالی نیز مشابه است؛ اما بیمار بیش‌فعال توانایی کنترل واکنش‌های خود را ندارد و رفتارهایی برپایه‌ی هوی‌وهوس بروز می‌دهد. برای درمان اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی حضور متخصص حرفه‌ای برای بررسی جوانب بیماری لازم است.
روش درمان این نوع اختلال نیز درمان دارویی است. در برخی موارد از داروهای ضد افسردگی هم استفاده می شود که باعث می شود خواب شخص کنترل شود. زیرا خواب یک عامل بسیار مهم در کنترل این نوع بیماری است. توجه داشته باشید افرادی که این بیماری دارند لزوما نباید رفتار عجیبی از خود نشان دهند در بعضی از موارد رفتار آنها ممکن است طبیعی باشد اما این اختلال را دارا می باشند و این موضوع تاثیر در زندگی شخصی آن ها خواهد گذاشت. در بعضی موارد ژنتیک فرد نیز تاثیرگذار است.
نشانه های بیماری های اعصاب و روان
- رفتار نامناسب
- گوشه گیری
- پرخاشگری
- هذیان یا باورهای غلط
- ناتوانی در تمرکز
- غمگینی
- علاقه نداشتن به هیچ چیز
- تحریک پذیری
- بی قراری مداوم
- تغییر وزن سریع
- تفکرات هراس انگیز
- ترس بیش از حد
- احساس بیش از اندازه گناه
- تغییرات زیاد در عادت های غذا خوردن
- جدایی از واقعیت و توهمی بودن
- خستگی مفرط، کم انرژی بودن
- خواب زیاد
- ناتوانی در برخورد با مشکلات
- خشم بیش از حد
- افکار خودکشی
- مصرف مواد مخدر یا الکل
اما این نکته را توجه داشته باشید که هر فرد در زندگی در دوره ای خاص دچار اختلالاتی می شود که ممکن است افسردگی یا اضطراب یا مواردی از این قبیل باشد. این بدین معنی نیست که فرد دچار بیماری اعصاب و روان است.
درمان بیماری های اعصاب و روان
امروزه درمان بسیاری از بیماری های اعصاب و روان با پیشرفت روز افزون علم روانشناسی کاملا امکان پذیر شده است. اولین و مهمترین کاری که باید انجام شود «درخواست کمک» است. اگر فرد مورد نظر به بررسی رفتار خود بپردازد و به این نتیجه برسد که صرفا دچار اختلال خاصی است می تواند درخواست کمک خود را به نزدیک ترین پزشک فرستاده تا اقدامات لازم برای درمان مشکل انجام شود.
مرکز اعصاب و روان ایرانا واقع در کرج همواره آماده خدمت رسانی به شما عزیزان در زمینه روانشناسی می باشد.
